Cờ vua là một môn thể thao trí tuệ, nhất là đối với trẻ em sẽ giúp cho bé trở nên thông minh và phát triển trí não toàn diện hơn. Chính vì thế mà việc hướng dẫn cách chơi cờ vua cho bé dễ hiểu nhất? luôn được các bậc phụ huynh quan tâm hiện nay. Để có câu trả lời cho vấn đề này thì mời các bạn theo dõi bài viết dưới đây của Thethao.io để hiểu nhé.
Nội Dung
Cờ vua là gì?
Cờ vua là một loại cờ mà được rất nhiều người trên hành tinh này chơi. Từ trẻ nhỏ cho đến người già đều có thể tham gia thi đấu với nhau được. Bởi tuy được gọi là môn thể thao, được công nhận là môn thi đấu chính thức tại thế vận hội Olympic. Nhưng môn cờ vua lại không dùng đến sức lực mà dùng trí tuệ để điều khiển các quân cờ trên bàn cờ để giành chiến thắng theo luật chơi quy định.
Cờ vua có tên tiếng Anh là Chess. Hiện nay với sự phát triển như vũ bão của khoa học công nghệ thì ngoài việc thi đấu bằng hình thức truyền thống tại câu lạc bộ, nhà riêng, tại công viên,… Cờ vua còn có thể thi đấu online trực tuyến qua các app chơi với bạn bè trên hệ thống internet. Cho nên, biết chơi cờ vua là một lợi thế để giao lưu học học với thế giới bên ngoài, không chỉ bạn bè trong nước mà còn có thể làm bạn với người ngoại quốc.
Cách hướng dẫn chơi cờ vua cho bé dễ hiểu nhất?
Để dạy cho trẻ em biết chơi cờ vua không phải là điều đơn giản, chính vì thế mà rất nhiều phụ huynh không biết bắt đầu từ đâu để hướng dẫn cho con mình một cách dễ hiểu nhất để có thể chơi được môn cờ này. Dưới đây, là một số cách mà chúng tôi đã tổng hợp được từ nhiều nguồn dạy chơi cờ vua, các bạn có thể tham khảo để áp dụng nhé.
Bước 1: Tập cho bé làm quen với cờ
Để chơi được cờ vua thì đương nhiên việc đầu tiên bạn phải tiếp cận với môn cờ vua. Đối với trẻ em, để bé có thể dễ dàng tiếp cận được cờ vua thì cách nhanh nhất là bạn có thể chỉ cho bé xem 2 người đang chơi cờ vua trực tiếp. Hay bạn có thể chơi cờ với anh chị của bé để bé tự quan sát.
Thậm chí bạn có thể mở video trên mạng để bé xem người ta chơi cờ vua như thế nào. Từ đó trong đầu bé sẽ định hình môn cờ vua là môn chơi 2 người, chơi trên bàn cờ có kẻ ô sọc trắng – đen xen kẻ nhau,…
Tùy theo độ tuổi của bé bắt đầu chơi cờ mà bạn có những thông tin phù hợp cho bé. Ví dụ như giải thích cho bé biết là môn cờ vua là môn chơi giữa 2 người, môn này dùng tay để duy chuyển các quân cờ, chủ yếu là dùng trí óc để nghiên cứu cách đánh thắng đối thủ,…
Bước 2: Giúp bé nhận biết các quân cờ
Bạn cầm các quân cờ lên và lần lượt giải thích cho bé đây là quân cờ gì, cách đi như thế nào. Trước tiên là bạn chỉ nói sơ qua như thế, chưa nói cách quân cờ này ăn ra sao. Nên nhớ mỗi lần dạy bạn chỉ bày 1 đến 2 quân cờ mà thôi. Từ từ bé sẽ ngấm dần. Và đương nhiên là bạn làm mẫu chơi với người khác rồi hướng dẫn trực tiếp. Ví dụ bạn cầm quân Tốt lên và chuẩn bị đi, thì bạn nói với bé đây là quân Tốt nè và quân Tốt đánh như thế này này,…
Tương tự với các quân cờ còn lại bạn cũng giải thích và thực hành cho bé xem. Sau đó, bạn chỉ bé cách quân cờ này được ăn quân đối thủ trong trường hợp nào,…Tốt hơn hết, là mỗi lần dạy bé bạn chỉ dạy tầm 1 đến 2 quân cờ là được rồi. Cứ tiếp tục những lần tiếp theo thì bé dần dần sẽ hiểu.
Bước 3: Dạy cho bé về bàn cờ vua
Đối với bàn cờ thì bạn chỉ cho bé đếm số ô rồi từ đó mới giải thích cho bé là bàn cờ có 64 ô, và các ô trắng với ô đen bố trí xen kẻ nhau để làm gì. Bạn chưa cần nói cho bé tại sao người ta đánh số thứ tự từ 1 – 8 và đánh chữ từ A đến H trên bàn cờ. Sau này nói tiếp bé sẽ dễ hiểu hơn.
Sau đó, bạn giúp bé biết cách sắp xếp các quân cờ trên bàn cờ. Bạn tự tay sắp lần lượt các quân cờ và khi sắp quân nào thì miệng luôn giải thích lại cho bé về quân cờ đó cách đi, cách ăn như thế nào. Để bé có thể một lần nữa hình dung rỏ hơn cách chơi cờ. Và bạn cho bé tự thực hành việc sắp cờ lên bàn cờ cho thật nhuần nhuyễn.
Bước 4: Dạy bé cách bắt đầu đánh cờ vua
Sau khi bé nhà bạn đã làm quen và nắm được tên, vị trí các quân cờ thì bạn mới tiếp tục bước dạy bé đánh cờ vua được. Trước tiên, bạn giải thích cho bé hiểu Vua là quân cờ quan trọng nhất trong bàn cờ vua. Bạn lấy ví dụ trong truyện cổ tích mà bé hay được nghe có vua và hoàng hậu cùng các binh lính để giải thích về tầm quan trọng và nhiệm vụ của các quân cờ. Nói nom na cho bé hiểu, nếu như không có vua cai trị thì sẽ bị nước khác chiếm đóng và bị diệt vong.
Lần lượt đến các quân cờ tiếp theo như Hậu, Xe, Mã, Tượng, Tốt. Bạn giải thích cho bé biết được nhiệm vụ của từng quân cờ này và cách làm sao để dùng nó chiến đấu với các quân cờ của đối phương để bảo vệ vua, đồng thời chỉ cách tấn công đối thủ nhằm tiêu diệt vua của đối phương để giành thắng lợi. Nhưng lưu ý là mỗi ngày bạn chỉ dạy từ 1 đến 2 quân cờ mà thôi. Không nên nói quá nhiều làm bé sao nhãn mà nên thực hành cho bé xem.
Trong quá trình hướng dẫn này, sau khi bé đã hiểu được cách di chuyển, cách ăn quân cờ đối thủ và cách bảo vệ vua như thế nào. Thì bạn tiếp tục giải thích cho bé hiểu cách “Chiếu tướng” để bắt vua của đối thủ. Bé sẽ dần dần hiểu được như thế nào là chơi cờ vua rồi đấy.
Bước 5: Dạy cho bé biết thêm các luât chơi.
Giải thích cho bé là đánh cờ vua là mình đi lần lượt và thay đổi phiên cho nhau. Ví dụ như bạn nói với con là Bố cầm quân đi trước rồi tới lượt của con cầm quân đi tiếp theo. Và lượt kế tiếp quay lại Bố cầm quân đi rồi đến lượt con,…Cứ nhứ thế đến khi nào Bố ăn quân vua của con thì Bố thắng, hoặc Con ăn quân vua của Bố thì con thắng.
Giải thích cho bé là luật cờ vua quy định là quân cờ Trắng sẽ được đi trước và quân cờ Đen sẽ đi sau. Cho nên đẻ bé dễ hiểu thì bạn nói với bé là chúng ta oẳn tù tì, ai thắng sẽ được chọn quân cờ Trắng và được ưu tiên đi trước. Chỉ cần nói đến đó thôi là bé tự hiểu trong phạm vi của bé rồi, chưa cần giải thích sâu xa là luật chơi yêu cầu tung đồng xu để lựa chọn,…
Khi bé đã biết cách di chuyển và cách ăn quân cờ đối thủ rồi, thì bây giờ bạn sẽ bày tiếp cho bé về các luật trong khi chơi như luật Nhập Thành, Luật phong cấp hay luật bắt tốt qua đường. Về luật nhập thành thì bạn chỉ cần nói nom na cho bé là luật này cho phép Vua và Xe đổi chổ cho nhau ( khi giữa vua và xe không có Tịnh hoặc Mã). Bạn chưa cần giải thích nhiều, khi chơi cùng bé bạn sẽ chỉ trực tiếp bé sẽ dễ hiểu hơn.
Đối với luật phong cấp. Thì bạn nói với bé là luật này áp dụng cho quân Tốt, khi Tốt di chuyển đến vị trí cuối cùng bên kia của bàn cờ mà không bị quân đối thủ ăn thì Tốt sẽ được phong thành các quân cờ khác như Hậu, Xe, Mã, Tượng tùy theo mong muốn của người chơi. Lúc này thì quân Tốt sẽ có cách di chuyển và ăn giống như quân được phong cấp lên.
Đối với luật bắt tốt qua đường thì tốt nhất bạn chưa cần giải thích cho bé lúc này, vì cùng thời điểm mà bày quá nhiều thì bé sẽ không tiếp thu kịp mà lại sao nhãn nữa. Cho nên, đối với luật này bạn chỉ cần giới thiệu sơ qua cho bé là luật áp dụng đối với quân Tốt ở nước đi đầu tiên. Rồi sau này bé chơi rành cờ vua thêm tí nữa thì bạn nói rõ hơn về luật này cho con.
Dạy cho bé biết thế nào là ván cờ “chiếu bí” và thế nào là ván cờ hòa. Trong trường hợp nào thì ván cờ được xem là hòa. Bạn chỉ cần nói với con “chiếu bí” có nghĩa là dùng các quân cờ của mình tấn công vào các nước đi của vua đối thủ, để vua đối phương không có đường đi gọi là chiếu bí và mình sẽ giành phần thắng.
Còn đối với ván cờ hòa thì bạn nên lấy ví dụ thực tế trên bàn cờ để chỉ cho con. 1 bên bạn để lại 1 vua,1 bên bạn để lại Mã với Vua và bạn thực hiện các nước đánh cho bé xem là không bên nào có thể chiếu bí được bên nào nên gọi là cờ hòa.
Bước 6 : Dạy bé các chiến thuật đánh thắng đối thủ
Đây là bước được xem là nâng cao trong các bước hướng dẫn chơi cờ vua cho trẻ. Đối với bước này thì bạn cần phải tìm hiểu các tài liệu về chơi cờ vua trong sách, trên mạng internet, từ kinh nghiệm bản thân và học hỏi từ bạn bè, để giới thiệu và bày cho bé khi con bạn đã ở giai đoạn có thể chơi thành thạo cờ vua rồi.
Bên cạnh cách chỉ bảo trên thì bạn nên cho con giao lưu cờ vua với bạn bè, người thân trong gia đình rồi tham dự các cuộc thi cờ vua cấp trường, cấp phường, xã,…Và cũng có thể cho con đến các câu lạc bộ cờ vua thiếu nhi để học và trao dồi thêm. Tất cả các yếu tố trên giúp bé có được sự cọ xát và học hỏi thêm nhiều chiến thuật chơi cờ vua hay.
Một số lợi ích khi cho trẻ chơi cờ vua
Như đã nói thì cờ vua tuy được xem là môn thể thao, nhưng đây là môn thể thao thi đấu về trí tuệ nên không gây nguy hiểm gì cho bản thân con bạn. Ngoài ra thì việc chơi cờ vua còn mang lại một số lợi ích sau:
Rèn luyện tính tập trung
Khi bé đã biết đánh cờ thì bé sẽ hiểu làm thế nào để thắng được đối thủ. Thì tập trung quan sát về các bước di chuyển quân cờ đối thủ là điều đương nhiên phải có trong khi chơi môn cờ này. Do đó, chơi cờ vua giúp bé tăng được khả năng tập trung chú ý vào giải quyết vấn đề.
Giúp trí não phát triển hơn
Môn chơi dùng đầu óc thì đương nhiên là phải kích thích não bộ làm việc và suy nghĩ hơn nhiều là các môn chơi tay chân. Và các nhà khoa học đã nghiên cứu và chứng minh rằng khi trẻ học cờ vua sẽ giúp cho cả hai bán cầu não hoạt động linh hoạt để suy nghĩ các nước cờ.
Kích thích trí tưởng tượng cho trẻ
Trước khi bé quyết định một nước đi trên bàn cờ, hay đối thủ đi nước cờ nào. Thì trẻ phải tập trung hình dung, tưởng tượng ra các nước đi tiếp theo của quân cờ của mình và nước đi của đối thủ để kịp thời ngăn cản trước. Chính vì thế mà chơi cờ vua đóng vai trò rất quan trọng trong việc kích thích trí tưởng tượng logic khoa học hơn.
Tăng khả năng phân tích và đánh giá tình huống
Khi nước cờ đi vào thế khó, khi quân cờ của trẻ bị đối thủ vây rát và tấn công vua. Thì trẻ phải biết phân tích hướng đi, các bước tiếp theo của đối thủ để có thể “phá giải” nước cờ khó đó. Điều này rất có ích trong việc giúp trẻ có thể giải quyết các vấn đề khó khăn trong cuộc sống sau này một cách hiệu quả và linh hoạt.
Giúp trẻ có khả năng xây dựng kế hoạch tốt
Khi trẻ chơi cờ vua thì càng ngày tính kiên trì nhận nại tăng cao, cùng với đó là được rèn luyện khả năng phân tích đánh giá tình huống tiếp theo xảy ra như đã nói ở trên. Thì bé sẽ hình dung được kế hoạch tiếp theo của quân cờ mình là phải làm sao để chiếm ưu thế và giành chiến thắng. Điều này giúp cho con bạn có thể tự xây dựng các kế hoạch cho bản thân trong cuộc sống sau này và đặc mục tiêu cụ thể cho từng giai đoạn rỏ ràng.
Giúp trẻ phát huy khả năng sáng tạo
Sáng tạo là điều mà trẻ em sẽ học được từ cách chơi cờ. Bạn không tin à, bạn thử nghĩ đi. Không có ván cờ nào giống ván cờ nào cả. Mỗi ván cờ đều có sự biến hóa. Nhờ đó mà trẻ em sẽ có cơ hội được phát huy tính sáng tạo của mình từ cách chơi cờ.
Tăng khả năng đưa ra quyết định nhanh chóng
Khi chơi cờ vua, nhất là trong thi đấu có tính thời gian, thì yêu cầu trẻ cần đưa ra những nước cờ chỉ trong thời gian ngắn. Chính vì thế mà việc chơi cờ giúp cho bé phản xạ nhanh hơn trước các tình huống trong cuộc sống. Và có thể sẽ nhạy bén hơn để tìm ra những phương án giải quyết vấn đề.
Giúp cải thiện chỉ số thông minh IQ
Bạn có thể dễ dàng nhận thấy được đa số một đứa trẻ thường xuyên chơi cờ vua sẽ khá thông mình và thường có kết quả học tập tốt hơn so với một số trẻ không thích chơi môn cờ này. Nhiều nghiên cứu cũng chứng minh rằng chơi cờ vua giúp kích thích sự phát triển của cả hai bán cầu não, từ đó giúp trẻ phát triển nhiều khía cạnh khác trong cuộc sống. Và cờ vua giúp trẻ tăng khả năng toán học, đặc biệt là dạng toán có liên quan đến không gian.
Hy vọng, với những thông tin mà Thethao.io đã chia sẽ ở bài viết trên về phương pháp hướng dẫn cách chơi cờ vua cho bé, sẽ giúp ích được nhiều bậc phụ huynh đang loay hoay tìm kiếm cách nào dạy chi con mình chơi cờ vua. Chúc các bạn thành công trong việc giúp con trẻ chơi cờ vua để phát triển tư duy trí tuệ cho con mình. Cảm ơn các bạn đã quan tâm theo dõi website này.
Mời xem thêm:
